Tüylenme Sorunu (Kıllanma) Olan Kız Çocuklarında Doğal Ve Medikal Çözümler Nelerdir?
Kız çocuklarında kıllanma (hirsutizm veya hipertrikoz), hem tıbbi hem psikolojik açıdan önemli bir durumdur. Tüylenmenin tipi, dağılımı, eşlik eden diğer belirtiler ve çocuğun yaşı, kıllanma tedavi planının temelini oluşturur.
İlk yapılması gereken çocuklarda neden kıllanma olduğu araştırılmalıdır. Daha sonra kıllanma nedenine yönelik, aşamalı ve hassas bir yaklaşım uygulanmalıdır. Çünkü kız çocuklarında kıllanma, hem sağlığını hem de psikolojisini etkileyebilir.
Kız Çocuklarında Kıllanma Neden Olur?
Kız çocuklarında kıllanma çok değişik nedenlerden dolayı meydana gelebilir. Başlıca sebepleri:
-Fizyolojik Nedenler:
Erken kıllanma (prematür adrenarş veya pubarş): Küçük yaşlarda koltuk altı ve genital bölgede kıllanma başlayabilir.
-Genetik Yatkınlık:
Ailede kıllanma fazlalığı varsa çocukta da olabilir.
-Tıbbi Nedenler:
Konjenital adrenal hiperplazi
Hormon üreten tümörler
Tiroid hastalıkları
İnsülin direnci / obezite
-Diğer Nedenler:
Kıllanmanın altında bir hastalık saptandığında, çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirmesi ve tedavi edilmesi önemli ve gereklidir.
Kıllanma Nasıl Tedavi Edilir?
Kız çocuklarında kıllanmanın altında yatan herhangi bir hastalık yoksa ve/veya kıllanmadan dolayı çocuk-ailesi rahatsız oluyorsa, çocuğun yaşına ve durumuna bağlı olarak değişik yaklaşımlar söz konusudur. Ancak kıllanmaya müdahale edilmeden önce, mutlaka çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından gerekli kontroller yapılmalıdır. Başlıca yöntemler:
Tüy Sarartma Yöntemleri:
Tüyü olan kız çocuklarında ilk önce kullanılabilecek yöntemler tüy sarartma yöntemleridir. Evde yapılabilecek doğal yöntemler ve hazır tüy sarartıcı kremler olarak 2 çeşittir.
Doğal Yöntemler:
-Limon Suyu + Güneş: Tüylerin üzerine taze limon suyu sürülüp güneşe çıkıldığında tüyler yavaşça sararabilir. Ancak güneş hassasiyeti ve cilt lekelenmesi riski taşıdığı için çocuklarda çok önerilmez.
-Oksijenli Su (Hidrojen Peroksit) ile Sarartma: Eczaneden alınan oksijenli su (%3’lük hidrojen peroksit), pamuk yardımıyla tüylere sürülür. 5–10 dakika beklenip durulanır. Ciltte tahrişe neden olabileceği unutulmamalıdır. Allerji riski nedeniyle uygulamadan önce muhakkak kolun iç yüzünde küçük bir bölgede test yapılmalıdır. Genital bölge gibi hassas alanlara uygulanmamalıdır.
Hazır Tüy Sarartıcı Kremler: Hazır tüy sarartıcı kremler, özellikle koyu renkli ve ince tüylerin görünümünü azaltmak amacıyla kullanılan kozmetik ürünlerdir. Tüyleri kökünden almazlar, bunun yerine içeriklerindeki hidrojen peroksit veya benzeri kimyasal ajanlar sayesinde tüylerdeki melanin pigmentini parçalayarak rengini açarlar. Bu sayede tüyler daha açık, sarımsı veya şeffaf bir renk alarak daha az belirgin hale gelirler. Ancak kontrolsüz uygulanırlarsa ciltte tahriş veya yanığa neden olabilir. Uygulamadan başlamadan önce kolun iç yüzünde küçük bir bölgede test yapılmalıdır. Sonra krem, tüylerin üzerine ince tabaka halinde sürülür ve 5-10 dakika beklenir. Ilık suyla durulanır ve cilt nemlendirilir. Alix Avien Naturel Tüy Sarartıcı Krem, Remove Tüy Sarartıcı Krem (Hassas Cilt), Bionnex Tüy Sarartıcı Krem (veya Episoft Serisi) gibi kremler kullanılabilir.
Cilt Dostu Tıraş Jiletleri:
Cilt dostu tıraş jiletleri, özellikle hassas ciltlerin tahrişini en aza indirmek için tasarlanmış tıraş bıçaklarıdır. Bunlar yetişkinler için olan jiletlere kıyasla, daha fazla nemlendirici şerit, daha az bıçak sayısı ve daha esnek bir başlık yapısına sahiptirler. Cilt dostu tıraş jiletleri, istenmeyen tüyleri cilt yüzeyinden keserek, acısız ve hızlı bir şekilde tüy gidermeye yarar. Tüyleri kökünden çekmedikleri için ağda veya epilasyon kadar uzun süreli bir pürüzsüzlük sağlamazlar (genellikle 1-3 gün) ancak kolay ve acısız bir tüy alma yöntemidir. Tüy almaya başlamak için genellikle ilk tercih edilen, risksiz ve kolay bir yöntemdir. Ancak dikkatli olunmadığında veya yanlış kullanıldığında kesik ve çizik oluşma riski vardır. Kız çocuklarında ciltte tahriş, kızarıklık veya kaşıntı görülebilir. Gillette Venus Serisi (Özellikle Hassas Ciltler İçin Olanlar), Schick Intuition Serisi, Wilkinson Sword Intuition Sensitive Care ve Bic Soleil Serisi (Özellikle Hassas Ciltler İçin Olanlar) kullanılabilir.
Elektrikli Tüy Alma Makineleri:
Elektrikli tüy alma makineleri, aslında “elektrikli tıraş makinesi” ya da “lady shaver” olarak geçer. Tıpkı babaların kullandığı elektrikli traş makinelerinin kadın versiyonları gibi çalışır. Bu makineler, tüyü kökünden değil, cilt yüzeyinden keserler. Yani cilde batma, sivilce yapma veya acı verme riski çok düşüktür. Özellikle kol ve bacak gibi bölgelerde ve hassas cilde sahip çocuklar için idealdir.
Elektrikli Tüy Alma Makineleri (Trimmer): Elektrikli tüy alma makineleri, tıraş bıçağı gibi tüyleri cilt yüzeyinden keser. Cihazın başlığındaki ince ve döner bıçaklar, tüyleri cilt yüzeyine yakın bir noktadan keser. Genellikle az acı verirler ancak pürüzsüzlük süresi epilatörlere göre daha kısadır. Jiletin aksine kesme riski daha düşüktür ve genellikle cilt tahrişini minimize eder. Özellikle tüyleri tamamen almak yerine kısaltmak isteyen kız çocukları için idealdir. Bu nedenle tüylerden rahatsızlık duymaya başlayan kız çocukları için, "ilk adım" olabilir. Epilatörlere göre batık tüy veya tahriş riski daha azdır. Ancak tüyler kökünden alınmadığı için daha çabuk uzarlar. Bacaklar, kollar, koltuk altı, bikini bölgesinde kullanılabilir. Philips BikiniGenie Serisi, Veet Sensitive Precision Beauty Styler ve Braun Silk-épil Serisi Trimmer cihazları kullanılabilir.
Epilatörler: Epilatörler, tıraş bıçağının aksine tüyleri yüzeyden kesmek yerine, cihazın başlığında bulunan ve hızlı dönen cımbız benzeri mekanizmalar veya diskler aracılığıyla, cilt yüzeyine yakın olan tüyleri yakalar ve hızla çekerek kökünden çıkarır. Bu işlem, tüyün yeniden uzama süresini uzatır ve genellikle 2-4 hafta pürüzsüz bir cilt sağlar. Bacaklar ve kollar gibi geniş alanlar için idealdir. Tüyler kökünden alındığı için etkisi tıraşa göre daha uzun sürer. Düzenli kullanımda tüylerin daha ince ve seyrek çıkmasına yardımcı olabilirler. Kız çocuklarında ağrı, ciltte kızarıklık ve tahriş görülebilir.
Kimyasal Tüy Dökücüler:
Kimyasal tüy dökücüler, kimyasal reaksiyon yoluyla tüyleri cilt yüzeyinden uzaklaştıran kozmetik ürünlerdir. Tüyleri temizlerken, cildi tahriş etmeden pürüzsüz bir görünüm sağlamayı hedeflerler. Krem, jel veya köpük formları bulunmaktadır. İçeriklerindeki alkali maddeler (örneğin, tiyoglikolatlar), tüyün yapısını oluşturan keratin proteinini parçalayarak, istenmeyen tüylerden ağrısız ve hızlı bir şekilde kurtulmayı sağlar. Bu ürünler, tüyü kökünden almazlar ve bu nedenle tıraşa nispeten tüy uzaması hızlı olur, ancak jilet kesikleri veya ağda acısı gibi riskler taşımazlar. Bu, özellikle acı eşiği düşük ve/veya tüy alma işleminden korkan kızlar için önemli bir avantajdır. Genellikle birkaç dakika içinde (3-10 dakika arası) etki gösterir ve duşta kolayca temizlenebilir. Kimyasal ürünler oldukları için özellikle kız çocuklarının hassas ciltlerinde kızarıklık, kaşıntı, yanma hissi ve alerjik reaksiyonlara neden olabilirler. Alerji riski nedeniyle uygulamadan önce muhakkak kolun iç yüzünde küçük bir bölgede test yapılmalıdır. Veet Tüy Dökücü Kremler (Hassas Ciltler İçin), Sesu Tüy Dökücü Kremler (Hassas Ciltler İçin) ve Arko Nem Tüy Dökücü Kremler (Arko Nem markası altında) kız çocuklarında kullanılabilir.
Ağdalar:
Ağda, istenmeyen tüyleri kökten alan ve pürüzsüzlük sağlayan etkili bir yöntemdir. Farklı cilt tiplerine, tüy yapılarına ve bölgelere uygun birçok ağda çeşidi vardır:
Sıcak Ağda: Sıcak ağda (klasik reçineli ağda), istenmeyen tüyleri kökten alan ve etkisi 3–4 hafta sürebilen bir tüy alma yöntemidir. Uygulama öncesi ısıtılarak cilde sürülür. Genellikle doğal reçine, bal mumu, parafin ve bazı cilt koruyucu maddeler içerir. 13 yaşından büyük ve ergenliğe girmiş, kalın tüy yapısına sahip çocuklarda, sınırlı bölgelerde tercih edilebilir.
Soğuk Ağda Bantları: Soğuk ağda bantları, özellikle kız çocukları için istenmeyen tüylerden kurtulmak için kullanılan pratik tüy alma yöntemidir. Genellikle balmumu ve reçine bazlı bir karışımın ince şeritler halinde özel bantlara sürülmesiyle hazırlanırlar. Doğrudan cilde yapıştırılıp çekilerek, tüyleri kökünden alırlar. Soğuk ağda bantları, tüyleri kökünden alarak ciltte daha uzun süreli bir pürüzsüzlük sağlar. Tüyler kökünden çekildiği için acı vericidir. Kız çocuklarının ciltlerinde kızarıklık, tahriş veya kıl kökü iltihabına neden olabilir. Uygulamadan başlamadan önce, olası tahriş veya alerjik reaksiyonları önlemek için kolun iç yüzünde küçük bir bölgede test yapılmalıdır. Özellikle hassas ciltler için tasarlanmış ağda bantları tercih edilebilir. Veet Soğuk Ağda Bantları (Hassas Ciltler İçin), Sesu Soğuk Ağda Bantları (Hassas Ciltler İçin) ve Evyap Arko Nem Soğuk Ağda Bantları kız çocuklarında kullanılabilir.
Şeker Ağda (Halep ağdası / Arap ağdası): Şeker ağda (diğer adıyla Halep ağdası, Arap ağdası veya halk arasında "doğal ev yapımı ağda"), tamamen doğal malzemelerle hazırlanan, istenmeyen tüyleri kökten alan geleneksel bir yöntemdir. Kimyasal içermemesi ve cilt dostu yapısı nedeniyle özellikle hassas ciltli kızlarda kullanılabilir.
Roll-On Ağda: tek kullanımlık kartuşlar içinde bulunan ve silindir başlık yardımıyla cilde sürülen, pratik ve hijyenik bir tüy alma yöntemidir. Özellikle bacak, kol gibi geniş alanlar için uygundur ve genellikle sıcak ağda formundadır, ancak kullanımı çok daha kolaydır. Veet Naturals Serisi, Sesu Doğal İçerikli Ağdalar ve Depilissima Serisi temiz içerikleri ile kullanılabilir.
Laser Epilasyon:
Lazer epilasyon, istenmeyen tüylerden kalıcı veya uzun süreli olarak kurtulmak amacıyla kullanılan, profesyonel bir tüy alma yöntemidir. İşlem sırasında, lazer cihazı tüy köklerindeki melanin pigmentini hedef alarak yoğun ışık darbeleri gönderir. Bu ışık enerjisi, melanin tarafından emilir ve ısıya dönüşerek kıl köküne zarar verir. Zarar gören kıl kökleri, yeni tüy üretme yeteneklerini kaybeder ve/veya büyük ölçüde zayıflar. Tek bir seansta tüm tüylerden kurtulmak mümkün değildir çünkü tüylerin farklı büyüme evreleri vardı. Lazer aktif büyüme evresindeki tüylere çok etki eder. Bu nedenle, istenen sonuçlara ulaşmak için genellikle birden fazla seans (genellikle 6-8 seans) gerekir. Düzenli seanslar sonucunda tüylerde kalıcı ve önemli bir azalma (genellikle %70-90) sağlanır. Kalan tüyler daha ince, açık renkli ve seyrek çıkar. Geçici kızarıklık, şişlik, hafif yanıklar, pigmentasyon değişiklikleri (ciltte koyulaşma veya açılma) gibi yan etkiler görülebilir. Kız çocuklarında lazer epilasyona başlamak için kesin bir yaş sınırı olmamakla birlikte, genel olarak ergenliğin tamamlanması (16-18 yaş) önerilmektedir. Çünkü kız çocuklarında yeni tüyler çıkmaya devam edebilir veya mevcut tüyler kalınlaşabilir. Ergenlik tamamlanmadan lazer epilasyon uygulamalı, tüylerin yeniden çıkma olasılığını artırabilir ve işlemin etkinliğini düşürebilir. Ayrıca kızların ciltleri yetişkin cildine göre daha hassastır ve kızarıklık, şişlik, cilt yanıkları daha sık görülebilir.
Kız çocuğunuzun vücudunda normalden fazla kıllanma mı fark ettiniz? Kol, bacak, yüz, koltuk altı ya da genital bölgede tüylenme artışı sizi kaygılandırıyorsa, bu durumu ciddiye almak doğru bir adımdır. Çünkü erken tanı ve doğru değerlendirme, çocuğunuzun hem sağlığı hem de özgüveni için çok büyük fark yaratabilir.
Ben, Ankara’da deneyimli bir Çocuk Endokrinoloji Uzmanı olarak,
✅ Kıllanmanın altında yatan nedenleri araştırmak,
✅ Gerekli hormon testlerini ve ileri değerlendirmeleri yapmak,
✅ Kişiye özel, bilimsel temelli tedavi planı oluşturmak için yanınızdayız.
Her çocuk, bedeniyle barışık ve kendine güvenen bir birey olarak büyümeyi hak eder.
Bir adım atın, çocuğunuzun hayatı pozitif yönde değişsin.
