“Nöbetler kontrol altında ama çocuğum hâlâ halsiz… Neden?”
Birçok aile bu soruyu soruyor. Çünkü kimsenin çok konuşmadığı bir gerçek var:
Epilepsi ilaçları, çocuklarda tiroid fonksiyonlarını bozabilir.
Ve daha önemlisi?
Bu durum genellikle sinsi ilerler. Belirti vermeden aylarca fark edilmez.
Tiroid hormonu; büyüme, zeka gelişimi, kas gücü, metabolizma ve hatta okul başarısı için beyin hücrelerinin yakıtıdır.
Tiroid bozulduğunda :
“Çok uyuyor, çok halsiz…”
“Okul başarısı düşmeye başladı…”
“Kilo almaya başladı…”
“İnatçı kabızlık var…” gibi şikâyetler görülür.
Ama aileler çoğu zaman bunu, ilaç yorgunluğuna ya da “büyüyor herhalde” diye yorumlar.
Bilimsel çalışmalar özellikle bazı ilaçlara dikkat çekiyor:
***Valproat (Depakin, Convulex, Epileptal)
***Karbamazepin (Tegretol, Karbamazepin TB, Finlepsin)
***Fenitoin (Epanutin)
***Fenobarbital (Luminal, Gardenal)
***Topiramat (Topamax, Topirol, Topiramex)
Bu ilaçlar; TSH, serbest T4 ve total T4 değerlerinde değişikliklere yol açabilir. Bazıları beyni kandırır ve TSH normal kalırken FT4 düşer → Bu tabloya “santral hipotiroidi benzeri durum” denir ve çok kolay gözden kaçar.
Aileler için altın değerinde takip şeması:
✔️ Tedavi başlarken: TSH + Serbest T4 mutlaka bakılmalı.
✔️ Tedavinin 3. ayında: Özellikle valproat ve karbamazapin kullananlarda tekrar kontrol önemli.
✔️ Her 6-12 ayda bir rutin tiroid fonksiyon takibi yapılmalı.
✔️ Olağan dışı belirtiler olursa hemen test istenir: Ani kilo artışı, aşırı uyku hâli, ders başarısında belirgin düşme, saç dökülmesi, soğuk intoleransı, kabızlık, büyüme yavaşlaması, ergenliğin gecikmesi. Bunların hepsi tiroid alarmı olabilir.
Hayır. Her dalgalanma hastalık anlamına gelmez.
Ne zaman tedavi başlanır?
FT4 düşük ve TSH yüksekse → Kesin hipotiroidi. Tedavi başlanır.
FT4 düşük - TSH normal ise → Valproat ve karbamazapin özellikle yapar. Eğer çocukta klinik belirti varsa veya değerler tekrarlayan ölçümlerde düşük kalıyorsa → Tedavi düşünülür.
TSH yüksek - FT4 normal ise (subklinik hipotiroidi) →
***TSH >10: Tedavi başlanır.
***TSH 5-10: Büyüme geriliği, kilo artışı, halsizlik varsa ve çocuk 3 yaş altındaysa, tedavi önerilir.
Epilepsi tedavisi çok değerli ve hayati bir tedavidir.
Tiroid yan etkisi görülebilir ama erken fark edilirse kesinlikle yönetilebilir.
Çocuğun:
✔ Enerjisi
✔ Büyümesi
✔ Okul başarısı
✔ Konsantrasyonu
hepsi düzelir.
Ailelere Son Mesajımız:
“Epilepsi tedavisi çocuğun beynini korurken tiroidi yorabilir…"
Her 6-12 ayda bir yapılacak basit bir kan testinin, çocuğun tüm geleceğini değiştirebileceğini unutmayın.
Epilepsi tedavisi gören çocuklarda tiroid bozuklukları sık görülürken, ailelerin en çok ihtiyacı kanıta dayalı, güven veren bir yaklaşım…
Ankara’da çocuk endokrinoloji uzmanı olarak her çocuğun tiroid ve büyüme sürecini bilimsel verilerle yakından izliyoruz.
✔ Detaylı tiroid fonksiyon değerlendirmesi
✔ Düzenli laboratuvar kontrolleri ve yakın izlem
✔ Büyüme ve gelişim takibi
✔ Kişiye özel tedavi planları
✔ Klinik belirtilere göre zamanında müdahale
Doğru takip ve erken fark edilen tiroid bozuklukları çocukların enerjisini, büyümesini, okul başarısını ve genel sağlığını korur.
Her çocuk tiroid sağlığı ve büyüme hakkını sonuna kadar kullanmalıdır.
Ve doğru takip, çocuğun geleceğini değiştirebilir.