Büyüme Hormonu Tedavisi Kısırlık Yapmaz
Çocuk endokrinoloji polikliniklerinde ailelerin sık sorduğu ve kaygı duyduğu sorulardan biri “Çocuğuma büyüme hormonu tedavisi başlanırsa ileride kısır olur mu?”. İnternette dolaşan yanlış bilgiler ve sosyal medyada sıkça paylaşılan kulaktan dolma yorumlar, bu korkuyu çoğu zaman gereğinden fazla büyütmektedir.
Net ve bilimsel cevap:
Hayır. Doğru tanı konularak ve çocuk endokrinoloji uzmanı gözetiminde uygulanan büyüme hormonu tedavisi çocuklarda kısırlığa yol açmaz. Bu durum, uzun yıllara dayanan bilimsel çalışmalar ve klinik deneyimlerle açıkça gösterilmiştir.
Büyüme Hormonu Nedir, Ne İşe Yarar?
Büyüme hormonu, beyindeki hipofiz bezi tarafından salgılanan ve çocukların normal büyüme-gelişmesinde temel rol oynayan bir hormondur. Çocuklarda:
***Boy uzamasını
***Kemik gelişimini
***Kas ve yağ dengesini
***Genel vücut büyümesini sağlar.
Önemli nokta: Büyüme hormonu, üreme hormonları ile aynı hormon değildir. Bu nedenle büyüme hormonunun doğrudan doğurganlıkla ilişkisi yoktur.
Büyüme hormonu;
***Büyüme hormonu eksikliği
***Küçük doğan çocuklar
***Turner sendromu
***Kronik böbrek yetmezliği
gibi bazı özel durumlarda tedavi amacıyla dışarıdan verilir.
Büyüme Hormonu Tedavisi Kısırlık Yapar mı?
Hayır. Büyüme hormonu tedavisinin kısırlık yaptığına dair hiçbir bilimsel kanıt yoktur. Aksine, uygun dozda ve büyüme hormonu gereksinimi olan çocukta uygulanan büyüme hormonu tedavisi:
***Testislere veya yumurtalıklara zarar vermez
***Ergenlik sürecini bozmaz
***Üreme hormonlarını baskılamaz
Dünya genelinde 40 yıldan fazla süredir kullanılan büyüme hormonu tedavisinin, erişkin dönemde kısırlığa yol açtığını gösteren güvenilir hiç bir çalışma bulunmamaktadır.
Büyüme Hormonu Ergenliği Bozar mı?
Bu da ailelerin sıkça sorduğu bir diğer sorudur.
Cevap: Hayır. Büyüme hormonu tedavisi:
***Ergenliği başlatmaz
***Ergenliği durdurmaz
***Ergenliği bozmaz
Ergenlik, beyindeki farklı hormonlar tarafından yönetilir.
Büyüme Hormonu Gereksinimi Olan Çocuklar Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Büyüme hormonu eksikliği olan bir çocuk tedavi edilmezse:
***Boyu kısa kalır
***Ergenlik gecikebilir
***Psikososyal sorunlar ortaya çıkabilir
Bu durumlar, dolaylı olarak erişkin yaşamda genel sağlığı üzerinde de olumsuz etkiler yaratabilir. Sonuç olarak asıl risk, büyüme hormonu tedavisinin kendisi değil; çocuğun ihtiyacı olan büyüme hormonu ile tedavi edilmemesidir.
Büyüme Hormonu ve Üreme Sistemi: Bilimsel Gerçekler
***Doğrudan Zararlı Etki Yok: Büyüme hormonunun ergenliği veya üreme organlarını bozucu olumsuz bir etkisi yoktur. Tam tersine, büyüme hormonu eksikliği olan çocuklarda ergenlik gecikebilir; büyüme hormonu ile çocuğun tedavi edilmesi ergenlik gelişimine yardımcı olur.
***Uzun Süreli Takip Çalışmaları: On binlerce hastanın yıllarca izlendiği çalışmalarda, büyüme hormonu tedavisi almış çocukların erişkin yaşta üreme yeteneğinin normal popülasyondan farklı olmadığı gösterilmiştir.
Aileler Nelere Dikkat Etmeli?
***Büyüme hormonu tedavisi mutlaka çocuk endokrinoloji uzmanı tarafından planlanmalıdır.
***Gereksiz hormon kullanımı kadar, gereken tedavinin geciktirilmesi de zararlıdır.
***İnternetteki şehir efsaneleri değil, bilimsel veriler esas alınmalıdır.
Sonuç: Korku Değil, Doğru Bilgi
Doğru tanı konularak ve uzman gözetiminde uygulanan büyüme hormonu tedavisi:
***Güvenlidir
***Kısırlık yapmaz
***Çocuğun hem fiziksel hem psikolojik geleceğini korur
Ebeveynler için en doğru yaklaşım; korkuyla değil, bilgiyle karar vermektir.
Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Ediz Yeşilkaya ile
Ankara’da çocuk endokrinoloji alanında;
*** Gerçekten ihtiyaç olan çocukları doğru şekilde belirliyor
*** Gereksiz hormon kullanımından kaçınıyor
*** Büyüme hızı, kemik yaşı ve ergenlik sürecini birlikte değerlendiriyor
*** Bilimsel ve güvenli büyüme hormonu takibi uyguluyoruz.
Asıl risk, gerekli tedavinin geciktirilmesidir.
Korkuyla değil, doğru bilgiyle karar verin.
